Wpadłem przypadkiem (w sieci, rzecz prosta, nie osobiście…) na kapitalną artystkę. Niejaka Steph Strings jest Australijką, ma raptem dwadzieścia parę lat i jest… Hmmm… Po angielsku to się nazywa „singer-songwriter”, czyli piosenkarz / muzyk grający własne utwory (…a nie tylko wykonawca). To, co gra i śpiewa, trudno jednoznacznie zaklasyfikować: trochę to taki indie-rock, ale z elementami bluesa, folku i paru innych rzeczy. Dziewczyna ma naprawdę fajny głos – taki trochę bluesowy, gardłowy, mocy – może tego posłuchać na przykład tu:
Ale głos to nie wszystko: bo nawet na tym nagraniu powyżej słychać, że Steph Strings – nomen omen (przyznam, że nie mam pojęcia, czy to prawdziwe nazwisko, czy pseudonim) przede wszystkim GRA. Jest naprawdę KAPITALNĄ gitarzystką. Trudno może nazwać ją wirtuozem – nie ma w jej grze tej finezji, pewności czy wręcz nonszalancji, jaką można usłyszeć u Tommy’ego Emmanuela, nie ma tej morderczej precyzji i nieprawdopodobnej techniki, jaką ma Marcin Patrzałek (że pozwolę sobie wymienić dwóch największych moich idoli w dziedzinie gitary akustycznej…). To jest zupełnie inne granie. Tommy Emmanuel (nota bene – także Australijczyk) jest totalnym samoukiem, który mając kilka lat usłyszał w radiu Chata Atkinsa i tak się zachwycił, że nie znając nut zaczął pracować nad techniką fingerstyle. Marcin Patrzałek zaczynał od gitary klasycznej, potem grał flamenco – i to słychać (i widać, i czuć) w jego muzyce.
Steph wyraźnie zaczynała od gry akordowej, od akompaniamentu do śpiewania – ale potem rozwinęła to w coś, czego – przyznaję – od kilku dni po prostu nie mogę przestać słuchać. Jest w tym tyle muzyki, tyle życia i tyle radości… I jest w tym coś, co zawsze mnie porusza u muzyków: autentyzm i szczerość. Widać, że ona to kocha, że grając świetnie się bawi, że muzyka, którą robi, jest o czymś, że coś wyraża. Posłuchajcie dwóch jej kawałków czysto instrumentalnych: „San Remo” (…chodzi o miasteczko w Australii, nie o włoskie San Remo…) i „Wildfire”. Obu trzeba posłuchać w całości. Jak Wam się spodoba – w sieci można znaleźć więcej.
Byłem dziś w kinie na drugiej części „Diuny”. Nie będę Wam odbierał przyjemności oglądania, nie będę spoilerował (mam na myśli tych, którzy widzieli część pierwszą, ale nie czytali książek Franka Herberta i nie wiedzą, co się wydarzy…). Powiem tylko tyle: film jest absolutnie piękny. Piękny na każdym poziomie.
Wizualnie jest to po prostu majstersztyk. Dzieło sztuki. Miałem wrażenie, że dowolny zatrzymany kadr można by oprawić i powiesić na ścianie: kolory, kompozycja, konsekwencja, spójna wizja. Villeneuve miał bardzo konkretną wizje tego, jak chce pokazać świat opisany przez Herberta – i ta wizja na ekranie sprawdza się doskonale. Niekończące się piaskowe wydmy na Arrakis są pokazane tak, że mimo, iż są niekończącymi się, piaskowymi wydmami, ani przez chwile nie są nudne. Pustynia żyje.
Z tą porywającą wizją kapitalnie współgra muzyka Hansa Zimmera. Można odnieść wrażenie (i – wbrew pozorom – to jest pochwała…), że w tym filmie w ogóle nie ma muzyki: dźwięk stanowi jedno z obrazem, jakby pustynia (albo wnętrza pałacu, arena Harkonnenów czy siedziba cesarza) po prostu docierały do nas nie tylko za pośrednictwem wzroku, ale także słuchu.
Obsada – w dziesiątkę (i nie mówię tylko o równych rolach – Charlotte Rampling w roli Wielebnej Matki Mohiam pojawia się na ekranie łącznie może na dziesięć minut, strój sprawia, że prawie nie widać jej twarzy – a i tak człowiek dostaje gęsiej skórki…).
Jedyne zastrzeżenie (jeśli to jest dobre słowo…) polega na tym, że ktoś, kto nie czytał książek Herberta (a przynajmniej pierwszej „Diuny”) może nie rozumieć wielu większych i mniejszych wątków składających się na całą historię.
No i – warto dodać – film jest równie piękny, co smutny. Bo tak naprawdę „Diuna” to jest bardzo smutna opowieść…
Jak wiadomo ja w ogóle nie powinienem wchodzić do księgarni, bo to trochę jak wpuszczanie alkoholika do monopolowego… Ale w Cambridge się nie oparłem. Księgarni multum, ale jedna jest szczególna: to własna księgarnia Cambridge University Press. Trzy piętra książek, dla mnie – trochę jak muzeum. Ale największe wrażenie zrobiła na mnie taka oto plansza, ukazująca „oś czasu”, a zwłaszcza ten duży napis na górze:
Kiedy w Polsce rządził Stefan Batory, a Zamoyski oblegał Psków, w tym miejscu (w tym budynku, w tych wnętrzach) już sprzedawano książki. Robi wrażenie 🙂
W ubiegły wtorek, zachęcony przez kilka pozytywnych recenzji, zacząłem czytać „Drugie imię”, czyli pierwszy tom (czy raczej, żeby być precyzyjnym, pierwsze dwa tomy) septologii norweskiego pisarza Jona Fossego (nota bene – poloniści już dyskutują, czy powinno się odmieniać „Fossego” czy klasycznie „Fosse’a”; do mnie chyba bardziej przemawia wersja pierwsza, zważywszy, że to jednak Norweg – ale się nie upieram ;-).
No i proszę, to się nazywa wyczucie: dwa dni później (piątego października) Akademia Szwedzka właśnie Fossemu przyznała tegoroczną Literacką Nagrodę Nobla…
Na razie mam za sobą raptem kilkadziesiąt stron (pracy dużo, czasu na czytanie dla przyjemności mało…), ale muszę powiedzieć, że jakbym porównywał (subiektywnie, rzecz prosta) laureatów z ostatniej dekady, to pan Fosse na pewno ma miejsce w pierwszej trójce. Bardzo dobrze mi się to czyta (choć forma jest nieoczywista), a przy tym treściowo jest to opowieść jakoś bardzo mi bliska ze względu na osobę narratora… Nie będę Wam psuł przyjemności czytania opowiadając, „o co chodzi”, ale naprawdę warto sięgnąć po „Drugie imię”.
Dodam, że na moje oko (choć nie jestem w stanie stwierdzić tego na pewno, bo nie znam norweskiego) rzecz jest naprawdę bardzo dobrze przełożona.
A Fosse został nagrodzony – według Akademii Szwedzkiej – między innymi (cytując uzasadnienie) „…za jego nowatorskie sztuki i prozę, które dają wyraz niewysłowionemu”.
Dać wyraz niewysłowionemu… Czy nie na tym właśnie polega Pisanie?…
Wreszcie ktoś napisał to, co powinno być powiedziane / napisane. Proszę, przeczytajcie. Nie jestem księdzem (jak wiadomo), ale mogę się pod tym podpisać.
(Trzeba kliknąć w tytuł, żeby przeczytać całość na stronie „Więzi”)
Jak Wam napiszę, że jestem zmęczony, to powiecie, że znowu nudzę… Więc powiem tylko tyle, że dziś po obiedzie położyłem się na chwilę, bo poczułem, że bardzo tego potrzebuję – i spałem dwie godziny. W słoneczne, piękne, niedzielne popołudnie. I nie byłem niewyspany. Po prostu gdzieś, różnymi szczelinami, wyłazi ze mnie zmęczenie.
Nie wiem, czy już o tym wspominałem, ale w te wakacje będą dwa, a może nawet trzy takie odcinki czasu, kiedy Pucek będzie wyjechany, a Piłka będzie w domu. Więc jest szansa, że wreszcie zrobię to, co miałem zrobić we wrześniu ubiegłego roku, czyli gdzieś na kilka dni wyjadę. SAM. Gdzie? Zobaczymy. To będzie zależało od kilku rzeczy – choć technicznie przede wszystkim od finansów, rzecz prosta. Ale też nie mam szczególnych wymagań: tydzień w Bieszczadach będzie absolutnie OK. Po prostu czuję, że muszę odpocząć, muszę trochę połazić sobie sam, z własnymi myślami, z własną ciszą, która może wcale nie jest radosna i roześmiana, ale czasami muszę ją usłyszeć.
***
Pucek – który, jak niektórzy z Was wiedzą, po wrześniowych problemach wylądował ostatecznie na edukacji domowej, ma jeszcze do zdania trzy egzaminy. Na razie idzie mu nieźle – średnią ma koło 4. Ale spokojny będę dopiero, jak zda te trzy ostatnie. Bo jak nie zda, to jednak będzie pewien problem…
***
Książka, którą kończę tłumaczyć, jest naprawdę bardzo ciekawa, językowo nietrudna, ale na poziomie emocjonalnym – ciężka. Wspomnienia człowieka, który przez 40 lat był członkiem Kościoła Scjentologicznego, z czego przez dłuższy czas – jednym z najwyżej postawionych członków jego ścisłego kierownictwa. Kiedy ostatecznie odszedł – nie tylko stracił wszystko (łącznie z rodziną, która odcięła się od niego i pozostała w sekcie), ale przez długi czas był prześladowany i niszczony – stosowano wobec niego, jak sam przyznaje, te same metody, które on pomagał stosować wobec innych „wrogów”. Lektura jest ciężka, bo autor opisuje to wszystko z perspektywy czasu, na spokojnie, wręcz chłodno – ale to, co opisuje, jest po prostu koszmarne. Bolesna wiwisekcja uzależnienia emocjonalnego, manipulacji psychologicznej, przemocy (także fizycznej) i kompletnie toksycznego świata. Niełatwe, ale naprawdę warto.
***
Czysto technicznie, ale dla mnie ważne: od miesiąca pracuję na nowym komputerze. Mój stary Mac Mini miał już ponad 10 lat – co prawda chodził równie sprawnie, jak pierwszego dnia po kupieniu, ale już nie dało się zainstalować najnowszego systemu, coraz więcej programów wołało o aktualizację, coraz więcej opcji było niedostępnych… No i zaszalałem. To znaczy – nie, żebyście nie myśleli: nie kupiłem nowego, nie stać mnie. Wziąłem w leasing. Najnowszy Mac Mini (z nowym, applowskim procesorem M2). I wiecie co?
Jak kilkanaście lat temu przesiadłem się z peceta na Maca, to poczułem się, jakobym zamienił dużego fiata na volkswagena. Inny świat. Dziś, jak się przesiadłem na najnowszy Mac OS na tym nowym procesorze, czuję się, jakbym tego volkswagena zamienił na mercedesa. Niby jeździ się tak samo, niby po tych samych drogach, niby samochód to samochód – ale komfort i przyjemność z jazdy na innym poziomie. Komputer jest dla mnie narzędziem pracy, spędzam przy nim kilka godzin dziennie, więc to naprawdę jest różnica…
(Na wszelki wypadek dodam, że wpisu NIE sponsorowała firma Apple. Niestety.)
***
Na koniec – do posłuchania. Wpadłem zupełnie przypadkiem na coś takiego. Rockowa klasyka – piosenka „Fat Bottomed Girls” grupy Queen – w wykonaniu kapitalnego, żeńskiego tria o uroczej nazwie Remember Monday (w tym nagraniu towarzyszą im jeszcze trzy dziewczyny na gitarze, basie i perkusji). Znakomite po prostu: przy zachowaniu całej kapitalnej, rozbudowanej harmonii, z której słynęła Queen (posłuchajcie pierwszej frazy, najlepiej na większych głośnikach!), i rockowego „pazura”, słyszymy tu jednocześnie coś zupełnie innego, jakąś świeżość, dynamikę, radość i taką energię, że można obdzielić kilka zespołów. Pobrzmiewa tu coś z muzyki gospel, jakieś ślady country, ale też rebeliancka, punkowa bezczelność kojarząca mi się z 4 Non Blondes czy Joan Jett. Posłuchałem sobie na YouTube innych kawałków tej grupy i mam wrażenie, że o dziewczynach z Remember Monday jeszcze nie raz usłyszymy.
Cisza świątecznego wieczoru… Trudne było przygotowanie do tych świąt. Z wielu powodów. Nic też nie wskazuje na to, żeby czas poświąteczny miał być łatwiejszy. Różne sprawy piętrzą się, kotłują, nie dają spokoju. Różne bolesne braki – na wielu różnych poziomach – sprawiają, że myśl o nowym roku i wszystkim tym, co przede mną, napawa niepokojem.
Jestem zmęczony – i nie mowię tylko o zwykłym zmęczeniu pracą, ale o takim „zmęczeniu systemowym”, zmęczeniu materiału, którego nie da się załatwić wolnym popołudniem czy świąteczną wizytą u rodziny. Gdzieś wewnętrznie potrzebuję wakacji… Na które w najbliższym czasie wcale się nie zanosi. Tup, tup, tup.
***
Piłce padł komputer… Ten, co go kupiła trzy lata temu za stypendium. Kupiła używany – wiadomo, że wtedy jakieś ryzyko jest, ale ludzie na podobnych MacBookach pracują latami bezawaryjnie. A tu pech – padł dysk. Sam dysk to nie problem, ważnych rzeczy na nim nie miała (większość rzeczy trzyma w chmurze) – problemem jest to, że w tym konkretnym modelu dysk jest zintegrowany z płytą główną. Czyli żeby gada naprawić, trzeba wymienić płytę główną. Co kosztuje drobne tysiąc sześćset złotych. Piłka ma oszczędności (bo ja jej niestety w tej chwili w tym pomóc nie mogę), ale ma opory, żeby pakować tyle pieniędzy w bądź co bądź kilkuletniego, używanego laptopa. Z drugiej strony – kupno nowego (oczywiście nowego używanego, bo nowy-nowy w ogóle nie wchodzi w grę…) tak, żeby to miało sens i dało jakąś gwarancję, to jakieś trzy-cztery tysiące. Dodatkowy problem polega na tym, że Piłka ze swoimi problemami ze stawami musi mieć komputer lekki (bo używa go bez przerwy i nosi ze sobą wszędzie). Ten MacBook ważył 900 gramów. MacBooki są drogie – ale z kolei laptop z Windowsem taki, żeby był w miarę mało używany, a przy tym mały i cienki, to też duży wydatek. W dodatku czasu na decyzję jest mało, bo 17 stycznia Piłka wraca do Cambridge i do tego czasu musi już mieć nowe narzędzie pracy…
Jasne, mogło być gorzej – mógł jej paść tam, w połowie trymestru. Tu jednak jest taniej i można pokombinować poszukać, jest trochę czasu – ale problem i tak jest. A mnie wkurza to, że nie mogę jej pomóc. Chciałbym po prostu pójść i kupić jej nową maszynę, ale oczywiście nie ma na to szans.
***
A z pozytywów – dostałem dwa cudowne prezenty. Piłka kupiła mi (…nam…) Scrabble. Dawno temu nasze Scrabble gdzieś zginęły i jakoś nigdy nie pojawiły się nowe. A teraz siedzimy razem – we czwórkę, jak rzadko – i gramy. Pierwszą wspólną partię wygrała Piłka, która bez przerwy gra w Scrabble ze swoim chłopakiem, więc ma wprawę… Ale już od drugiej partii odblokowały mi się odpowiednie połączenia w mózgu (bo ostatni raz grałem chyba ze trzy czy cztery lata temu) i nawkładałem młodzieży. Niech wiedzą, że jest coś, w czym tata jest lepszy 😉
A drugiego prezentu właśnie słucham. Moja siostra sprezentowała mi najnowszy, dwupłytowy album Loreeny McKennitt – „Under a Winter’s Moon”, zapis koncertu kolęd, pieśni bożonarodzeniowych i poezji. Siedzę i słucham – i różne skojarzenia i wspomnienia pojawiają się w mojej głowie jak ciepła mgła nad górami… Jeśli ludzie tak grają i śpiewają, jeśli w tym chorym świecie są jeszcze tacy, którym chce się grać, śpiewać, pisać wiersze, myśleć – to może jeszcze nie wszystko stracone, co?… Bo przecież „Światłość w ciemności świeci, a ciemność jej nie ogrania”. Trzymajcie się.
Pozwólcie, że dziś zamiast świątecznych życzeń pokażę Wam pewien świąteczny kontrast. Dwa teksty. Oba zostały upublicznione tego samego dnia – dokładnie dziś, w dniu Bożego Narodzenia, w odstępie około pół godziny. Oba mówią poniekąd o roli chrześcijanina / katolika w świecie i podejściu do relacji między wiarą / religią…
Pierwszy – za strony Rada Maryja, na której Robert Bąkiewicz (ten od „bronienia kościołów” i Straży Narodowej) tak na ten temat mówi:
Dzisiaj Straż Narodowa ma być przede wszystkim elementem mobilizacji polskich katolików. Chcemy przywrócić chrześcijański porządek społeczny na świecie. (…) Ostatecznym celem, który stawiamy Straży Narodowej, ma być doprowadzenie do przywrócenia w Polsce, a być może na świecie (wydaje się to z dzisiejszej perspektywy bardzo trudne) społecznego porządku katolickiego, chrześcijańskiego.
Drugi – to słowa papieża Franciszka z orędzia „Urbi et Orbi” (tłumaczenie za portalem Deon.pl):
W tym momencie dziejowym, naznaczonym kryzysem ekologicznym oraz poważną niestabilnością gospodarczą i społeczną, pogłębioną przez pandemię koronawirusa, bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy braterstwa. A Bóg nam je oferuje, dając nam swojego Syna Jezusa. (…) Braterstwo oparte na prawdziwej miłości, zdolnej do spotkania drugiego, który jest inny niż ja, do współczucia jego cierpieniom, do zbliżenia się do niego i do zaopiekowania się nim, nawet jeśli nie jest z mojej rodziny, mojej grupy etnicznej, mojej religii. Jest różny ode mnie, ale jest moim bratem, moją siostrą. A dotyczy to również stosunków między narodami i państwami.
I dodatkowo słowa, których nie mogę na razie znaleźć w polskich tłumaczeniach / omówieniach, ale są na stronie Vatican News po włosku, w pełnej wersji wystąpienia – w tłumaczeniu o. Krzysztofa Mądla SI:
Nie możemy dopuścić, żeby ciasne nacjonalizmy nie pozwalały nam żyć jak [jedna] prawdziwa rodzina ludzka, którą jesteśmy.
Ot, taki kontrast. Każdy sam musi wybrać, która droga jest mu bliższa…
A tak z bardziej optymistycznych wieści… Cztery dni temu ukazał się najnowszy album Katie Melua, zatytułowany po prostu „Album No. 8”. Dziś dostanę płytę, coś na pewno napiszę, jak spokojnie posłucham. A już 23 października premiera płyty z zupełnie innej bajki (chociaż…) – swój najnowszy krążek, „Royal Tea”, wydaje Joe Bonamassa, legenda bluesa i blues-rocka, człowiek, który mając dwanaście lat (!) występował na scenie jako „support” B.B. Kinga.
Takie sobie mruczanki 