Może to banalne, ale wiadomość o śmierci Salingera sprawiła, że sięgnąłem po raz wtóry po „Buszującego w zbożu”. Czytałem to – jak ten czas leci… – ze dwadzieścia lat temu. I znowu, tak jak przy „Wahadle Focaulta” Eco stwierdzam, że suma doświadczeń i zdobytej wiedzy każe na czytaną książkę patrzeć zupełnie inaczej.
Czy to oznacza, że każdą książkę (no, w każdym razie każdą dobrą książkę, taką która robi na mnie wrażenie, porusza mnie, zmienia…) powinienem po kilku latach czytać powtórnie? Z jednej strony – byłoby to ciekawe doświadczenie, zobaczyć jak zmienia się rozumienie i percepcja tego samego tekstu wraz z doświadczeniem i mijającymi latami. Z drugiej – po …nastu latach życia oznaczałoby to konieczność czytania wyłacznie kiedyś przeczytanych książek, bo na nowe nie byłoby już czasu.
Są książki do których się wraca. Są i takie, które – choć wartościowe, dobre, głębokie i tak dalej – są książkami „jednorazowego użytku”. Książki, które po przewróceniu ostatniej kartki wędrują na półkę (bo „warto” lub „wypada” mieć je w domu), ale po które już się nie sięgnie.
***
I po raz kolejny dochodzę do wniosku, że słowo ma większą siłę oddziaływania niż obraz czy dźwięk (czy połączenie jednego i drugiego). Oglądałem w życiu wiele filmów – także tych naprawdę dobrych – mówiących o samotności, alienacji, niezrozumieniu etc. I spokojnie mogę powiedzieć, że żaden z nich – żaden – nie zrobił na mnie takiego wrażenia, jak „Buszujący w zbożu” czy parę innych książek.
Nie, nie chcę być źle zrozumiany: ja lubię kino (zwłaszcza dobre kino). Ale najlepszy film nie ma takiej siły przekazu, nie dociera tak głęboko jak dobra książka.
(Co innego teatr – ale w teatrze jednak na pierwszym planie jest właśnie słowo, nie obraz).
No, jeśli chodzi o Salingera, to warto jeszcze dodać że w Polsce miał szczęście do tłumaczenia: bądź co bądź to przekład Marii Skibniewskiej.
Takie sobie mruczanki 